“Het beste is het nieuwste. Op het eerste gezicht klopt dat. En soms heb je heel dringend het nieuwste nodig”, schreef de FAZ in 2014. Tegenwoordig houden consumenten een smartphone tot 40 maanden voordat ze een nieuwe kopen. Wat verandert er in het consumentengedrag en waarom? Onze blogpost gaat dieper in op de feiten.
De snelle overstap van de ene gsm naar de andere is voor veel consumenten passé, blijkt uit een onderzoek. Volgens een studie van ’s werelds grootste kredietverzekeraar Euler Hermes in samenwerking met Allianz Research worden de vervangingscycli van smartphones steeds langer. “Europeanen vervangen hun toestellen momenteel gemiddeld na ongeveer 40 maanden, wat ongeveer een kwart langer is dan in 2016”, legt Milo Bogaerts, hoofd Duitsland bij de kredietverzekeringsmaatschappij, uit. In de VS vervangen consumenten hun smartphones momenteel na ongeveer 24 maanden – maar zelfs daar is de levensduur van de apparaten sinds 2016 met 30 procent toegenomen.
Ook in Duitsland is deze ontwikkeling terug te zien in de cijfers. In 2019 gaf in een representatieve Bitkom-enquête elke tweede gebruiker aan altijd het nieuwste smartphonemodel te kopen. Zes op de tien smartphonebezitters had een toestel dat niet ouder was dan een jaar. En slechts één op de acht had zijn smartphone langer dan twee jaar. “De fascinatie voor de nieuwste technologie, extra functies en meer vermogen is groot. Bij elke modelronde gaan veel gebruikers mee”, aldus het persbericht van de vereniging destijds.
Toen Bitkom, midden in de Corona-pandemie, in 2021 opnieuw een enquête lanceerde over hetzelfde onderwerp, was al een verandering in het gebruiksgedrag zichtbaar. Slechts 6 van de 10 (38 procent) van de respondenten zei dat ze altijd het nieuwste model wilden hebben. Voor hen waren de belangrijkste criteria voor een nieuwe aankoop de kwaliteit van de afwerking, de levensduur van de batterij en de prijs. Het merendeel van de gebruikers hechtte belang aan een zo up-to-date mogelijk toestel: 63 procent had in de afgelopen twaalf maanden een nieuwe smartphone gekocht.
Tegelijkertijd benadrukten bijna alle gebruikers dat ze in de toekomst bij de aanschaf van een smartphone ook op duurzaamheidsaspecten zouden letten. Voor 92 procent weegt dit onderwerp mee. “Het bewustzijn van duurzaamheid is sterk uitgesproken bij consumenten. Fabrikanten en netbeheerders moeten hierop reageren door op transparante wijze hun inzet voor het thema duurzaamheid te communiceren, milieu-eigenschappen en productieprocessen uit te leggen en te wijzen op recyclingmogelijkheden”, aldus Markus Haas, lid van het directiecomité van Bitkom, destijds over deze ontwikkeling. En ook de huidige studie van Euler Hermes onderstreept deze ontwikkeling. “Consumenten zijn de afgelopen jaren duurzamer geworden en houden hun smartphone nu veel langer vast”, stellen de auteurs van het onderzoek.
Gemiddeld gaat een smartphone in Duitsland slechts twee en een half jaar mee. En dit ondanks het feit dat de meeste mensen hun mobiele telefoon veel langer zouden willen gebruiken, zoals Stiftung Warentest onderzocht. De reden voor de korte halfwaardetijd van veel mobiele telefoons: ze zijn moeilijk te repareren, zoals netzpolitik.org het stelt. Modellen van grote fabrikanten als Apple, Samsung en Google presteren hier slecht.
Gebruikstijd en recht op reparatie
Sinds maart 2021 is er in de EU al een nieuwe Ecodesign-richtlijn van kracht met het principe ‘repareren in plaats van weggooien’. Fabrikanten van wasmachines, vaatwassers, koelkasten en andere grote huishoudelijke apparaten moeten ervoor zorgen dat reserveonderdelen zeven tot tien jaar beschikbaar zijn.
Zoals gemeld door de Tagesschau aan het begin van het jaar, willen de SPD, de Groenen en de FDP het “recht op reparatie” ook afdwingen voor kleinere apparaten zoals mobiele telefoons en laptops op EU-niveau. Daarnaast wordt de garantieperiode verlengd, waarin consumenten hun defecte apparaat gratis kunnen opsturen en laten repareren. Vanwege groeiende afvalbergen en schaarse natuurlijke hulpbronnen eisen consumenten en milieuactivisten eindelijk duurzamer gebouwde mobiele telefoons en andere apparaten. Vier op de vijf mensen in Europa zouden apparaten willen hebben die beter te repareren zijn dan nu het geval is. De EU-commissie had in 2021 al een wetsvoorstel voor een recht op reparatie aangekondigd, maar dat is voorlopig uitgesteld. Dit voorstel houdt in dat fabrikanten reserveonderdelen voor hun smartphones meerdere jaren moeten bewaren. In een open brief aan de Europese Commissie hadden niet-gouvernementele organisaties (NGO’s) berekend hoeveel er bereikt zou kunnen worden met duurzamere apparaten: Als de gemiddelde levensduur van mobiele telefoons zou worden verlengd tot tien jaar, zou dit jaarlijks 6,2 miljoen ton CO2 besparen . Dit zou de klimaatvoetafdruk van de apparaten met 42 procent verminderen.
Hoe langer de gebruiker zijn smartphone gebruikt, hoe duurzamer hij is, schrijft de Duitse Milieudienst. Een lange levenscyclus van de smartphone verkleint immers de klimaatvoetafdruk aanzienlijk.